Hồi sinh vận động cho người cao tuổi với phẫu thuật thay khớp háng tại Bệnh viện Bãi Cháy
Làm chủ phẫu thuật thay khớp háng nhân tạo – một trong những thành tựu vĩ đại nhất trong lịch sử phẫu thuật chấn thương chỉnh hình, Bệnh viện Bãi Cháy đã mở ra cho người bệnh cao tuổi cơ hội thoát khỏi cơn đau xương khớp dai dẳng, hồi sinh vận động.
Khoa Chấn thương chỉnh hình, Bệnh viện Bãi Cháy hàng năm khám, chẩn đoán cho khoảng 400 bệnh nhân mắc các bệnh lý về khớp háng ở mọi lứa tuổi và thực hiện phẫu thuật thay khớp háng nhân tạo cho khoảng 200 bệnh nhân. Trong đó tỷ lệ người cao tuổi (trên 60 tuổi) chiếm trên 80 % tổng số ca phẫu thuật.
Có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng viêm đau khớp háng như chấn thương khớp trong khi di chuyển, chơi thể thao hoặc tai nạn… Đau khớp háng do nguyên nhân bệnh lý như thoái hóa khớp háng, viêm khớp dạng thấp, hoại tử vô khuẩn chỏm xương đùi, thoát vị bẹn… Trong đó, đau khớp háng do thoái hóa khớp háng là bệnh lý gặp chủ yếu, thường gặp ở người cao tuổi do hậu quả của tuổi tác và tình trạng mài mòn khớp kéo dài. Nếu không điều trị dứt điểm sẽ dẫn đến biến chứng nguy hiểm như biến dạng khớp, thậm chí tàn phế…
Phẫu thuật thay khớp háng được chỉ định khi các biện pháp điều trị nội khoa như vật lý trị liệu hoặc dùng thuốc giảm đau, kháng viêm không hiệu quả. Và tùy vào từng trường hợp bệnh nhân mà bác sĩ sẽ chỉ định thay khớp háng nhân tạo toàn phần hay bán phần.
Cụ bà Chíu Nhì Múi, 90 tuổi, trú tại xã Quảng Lâm, huyện Đầm Hà, tỉnh Quảng Ninh sau 5 ngày phẫu thuật thay khớp háng nhân tạo tại Bệnh viện Bãi Cháy đã có thể tập đi lại, vết mổ liền nhanh chóng, phục hồi sức khỏe tốt và ra viện trở về cuộc sống bình thường.
Trước đó, cụ bà bị ngã đập hông trái xuống nền cứng dẫn đến tình trạng sưng nề, mất vận động đùi trái. Kết quả khám, chẩn đoán tại Bệnh viện Bãi Cháy, cụ Múi bị gãy liên mấu chuyển xương đùi trái. Trước nguy cơ bệnh nhân cao tuổi mất đi khả năng đi lại do không liền xương hoặc các hệ lụy kéo theo do phải nằm lâu, bất động tại chỗ vì mất khả năng vận động như loét tì đè vùng mông, gót chân, lưng, đau đớn vị trí tổn thương kéo dài, viêm phổi bội nhiễm… Các bác sĩ đã quyết định tiến hành phẫu thuật thay khớp háng bán phần điều trị cho cụ Múi với mục tiêu phục hồi vận động và cải thiện chất lượng cuộc sống.
Cụ bà 90 tuổi được phẫu thuật thay khớp háng thành công tại Bệnh viện Bãi Cháy
Hay như trường hợp của ông Điệp Văn Sơn (62 tuổi), ở phường Bãi Cháy, TP Hạ Long, trước khi được phẫu thuật thay khớp háng trái toàn phần, ông thường xuyên phải chịu những cơn đau khớp háng dai dẳng, tăng tiến theo ngày. Dù đã uống thuốc và điều trị nội khoa tích cực nhưng bệnh không thuyên giảm. Kết quả chụp cộng hưởng từ cho thấy mức độ nặng nề của bệnh khi có hình ảnh hoại tử vô khuẩn chỏm xương đùi bên trái giai đoạn IV. Sau khi được bác sĩ khoa Chấn thương chỉnh hình tại Bệnh viện Bãi Cháy tư vấn về phương pháp điều trị, ông Sơn đã đồng ý phẫu thuật thay khớp háng toàn phần bên trái.
Sau 4 ngày phẫu thuật ông Sơn đã được xuất viện trở về nhà. Hàng ngày tập luyện vận động chân theo hướng dẫn của bác sĩ, ông Sơn đã có thể đi lại dễ dàng bằng khớp háng nhân tạo, bước chân không còn cảm giác đau nhức như trước nữa.
Bác sĩ CKII. Vũ Quang Nghĩa – Phó Trưởng khoa Chấn thương chỉnh hình, Bệnh viện Bãi Cháy cho biết: “Ở người cao tuổi, chất lượng xương kém hoặc có loãng xương kèm theo nên liền xương rất khó khăn. Việc kết hợp xương bằng các phương tiện như vít xốp, nẹp vít, đinh nẹp, nẹp vít nén ép... thường không mang kết quả như mong muốn với các nguy cơ như lỏng, trôi vít và nẹp, xương không liền, di lệch ổ gãy thứ phát, chăm sóc khó khăn, người bệnh không có khả năng đi lại, phải nằm tại chỗ...Vì vậy, phẫu thuật thay khớp háng là lựa chọn giúp người bệnh thoát khỏi đau đớn, phục hồi vận động nhanh chóng’’.
Tiến hành phẫu thuật cho bệnh nhân cao tuổi, đặc biệt là trường hợp người bệnh trên 90 tuổi là thách thức đối với phẫu thuật viên và bác sĩ gây mê. Phẫu thuật đòi hỏi an toàn về mặt gây mê hồi sức, tầm soát tốt các bệnh tim mạch, hô hấp, tiểu đường và các bệnh lý khác. Phẫu thuật viên phải giàu kinh nghiệm, lựa chọn khớp nhân tạo phù hợp với người bệnh, thao tác kỹ thuật chính xác, đảm bảo tư thế, độ vững của khớp, bệnh nhân có thể tập phục hồi chức năng sớm nhất sau phẫu thuật. Thời gian phẫu thuật rút ngắn để hạn chế các nguy cơ tai biến do gây mê, giảm nguy cơ nhiễm khuẩn. Cần cầm máu kỹ hạn chế tối đa nguy cơ mất máu trong và sau phẫu thuật.”
Thành công của những ca phẫu thuật thay khớp háng bán phần, toàn phần đang được triển khai thường quy tại Bệnh viện Bãi Cháy mở ra cơ hội hồi phục vận động, cải thiện chất lượng cuộc sống cho những bệnh nhân lớn tuổi không may bị chấn thương gãy xương, thoái hóa khớp háng.
Bệnh nhân sau phẫu thuật thay khớp háng được điều dưỡng hướng dẫn tập luyện phục hồi chức năng
Thời gian qua, Bệnh viện Bãi Cháy đã ứng dụng nhiều kĩ thuật hiện đại, có độ khó cao ở lĩnh vực chấn thương chỉnh hình như: phẫu thuật thay khớp vai toàn phần nhân tạo, bán phần nhân tạo, phẫu thuật thay khớp gối nhân tạo, phẫu thuật nội soi khớp gối, phẫu thuật thay khớp háng… giúp người bệnh được điều trị hiệu quả các bệnh lý thoái hóa, chấn thương xương khớp ngay tại Quảng Ninh, rút ngắn thời gian điều trị và chi phí nằm viện.
Để có một hệ xương khớp tuổi già khỏe mạnh, các bác sĩ Bệnh viện Bãi Cháy khuyên người cao tuổi nên:
Chế độ dinh dưỡng lành mạnh: Một chế độ dinh dưỡng lành mạnh giúp cung cấp đầy đủ các thành phần dinh dưỡng thiết yếu như đạm, đường, chất béo lành mạnh, vitamin và khoáng chất thiết yếu giúp hạn chế tình trạng loãng xương, yếu cơ, cũng như các bệnh lý mạn tính ở người cao tuổi (NCT).
Thường xuyên tập thể dục: Tập thể dục thường xuyên, phù hợp với thể trạng giúp người cao tuổi chăm sóc, nuôi dưỡng hệ thống sức khỏe cơ xương khớp, nâng cao sức khỏe toàn thân, tăng cường sự dẻo dai, khả năng cân bằng của cơ thể, làm cho tinh thần thoải mái, trí óc minh mẫn. Tuy nhiên, cần lựa chọn hình thức vận động phù hợp theo thể trạng cũng như sức khỏe của NCT.
Phòng tránh té ngã tuổi già: Bố trí đồ đạc gọn gàng, hợp lý, sử dụng các vật dụng như gạch lót nền, thảm trải nền có độ bám tốt chống trơn trượt. Xây dựng không gian sống đầy đủ ánh sáng, bố trí các hệ thống thanh vịn, tay nắm vững chắc để phòng ngừa té ngã cho NCT.
Theo dõi sức khỏe thường xuyên, thăm khám định kỳ: NCT cần theo dõi tình trạng sức khỏe thường xuyên tại nhà, thăm khám định kỳ tại các cơ sở y tế chuyên khoa để rà soát, phòng ngừa bệnh xương khớp tuổi già.
Mạc Thảo