Hưởng ứng ngày Đái tháo đường thế giới 14-11
Ngày 14 tháng 11 hằng năm được Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) và Liên đoàn Đái tháo đường Thế giới (IDF) chọn là Ngày Thế giới phòng chống bệnh đái tháo đường nhằm nâng cao nhận thức của cộng đồng về căn bệnh mạn tính đang ngày càng gia tăng trên toàn cầu.
Chủ đề năm nay là “Bệnh đái tháo
đường và sự khỏe mạnh toàn diện”. Không chỉ đề cập vấn đề sức khỏe cá nhân
mà còn nhấn mạnh tầm quan trọng của toàn thể cộng đồng cùng nhau hợp tác để chống
lại vấn đề sức khỏe mang tính toàn cầu cùng với cảnh báo mạnh mẽ về hậu quả của
bệnh nếu không được kiểm soát.
Bệnh đái tháo đường là một trong những bệnh
mạn tính phổ biến và đang gia tăng nhanh chóng trên toàn cầu. Theo báo cáo của
Liên đoàn Đái tháo đường Quốc tế (IDF) năm 2021, số người mắc bệnh đã lên tới
537 triệu người và dự báo sẽ tăng lên đến 783 triệu người vào năm 2045. Điều
đáng lo ngại là có đến 212 triệu người (gần 50%) chưa được chẩn đoán mắc bệnh
đái tháo đường, nên phần lớn người bệnh được phát hiện bệnh ở giai đoạn muộn,
khi đã có các biến chứng như mù mắt, suy thận, đột quỵ, nhồi máu cơ tim, cắt
cụt chân… và nguy cơ tử vong cao. Cũng theo báo cáo, 75% số người mắc bệnh sống
tại các nước thu nhập thấp và trung bình, nơi khả năng tiếp cận chăm sóc và
chẩn đoán bệnh vẫn còn nhiều hạn chế. Đặc biệt, tỉ lệ mắc đái tháo đường type 2
chiếm tới 96% các trường hợp, phần lớn do ảnh hưởng của lối sống ít vận động,
chế độ ăn uống không lành mạnh và tình trạng thừa cân béo phì gia tăng v.v.
Theo số liệu điều tra tại Việt Nam năm
2020, tỉ lệ mắc bệnh đái tháo đường là 7,3%, xấp xỉ con số 7 triệu người mắc
trên cả nước. Đồng nghĩa, có khoảng 13 người trong chúng ta thì có một người
mắc đái tháo đường. Trong đó, có 55% bệnh nhân đái tháo đường típ 2 đã xuất
hiện biến chứng về tim mạch, về mắt, thần kinh và về thận. Biến chứng đái tháo
đường không chỉ làm gia tăng chi phí y tế mà còn làm giảm chất lượng cuộc sống.
Kết quả điều tra quốc gia các bệnh không
lây nhiễm tại Việt Nam năm 2021, cho thấy tỉ lệ mắc bệnh đái tháo đường là 7,1%
và tiền đái tháo đường là 11%. Trong đó, tỉ lệ người trưởng thành mắc bệnh đái
tháo đường chưa được chẩn đoán là hơn 60% và 65% và chưa từng được làm xét
nghiệm đường huyết để phát hiện bệnh đái tháo đường.
Đái tháo đường hoàn toàn có thể
phòng ngừa và kiểm soát bằng những biện pháp đơn giản nhưng hiệu quả:
- Ăn uống lành mạnh: Giảm
đường, tinh bột, chất béo; tăng cường rau xanh, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt và
cá.
- Tập thể dục thường
xuyên: Duy trì ít nhất 30 phút mỗi ngày, 5 ngày/tuần với các hoạt động phù
hợp với mỗi người như đi bộ, đạp xe, bơi lội…
- Duy trì cân nặng hợp lý,
tránh béo phì.
- Không hút thuốc, hạn chế
rượu bia.
- Kiểm tra sức khỏe định kỳ, đặc
biệt đo đường huyết và huyết áp ít nhất 1 lần/năm.
- Khi đã mắc bệnh, bệnh
nhân cần tuân thủ điều trị, dùng thuốc đúng hướng dẫn,
kết hợp chế độ dinh dưỡng – vận động phù hợp để tránh biến chứng.
Phát hiện sớm bệnh đái tháo đường có ý
nghĩa vô cùng quan trọng. Việc sàng lọc và chẩn
đoán sớm giúp phát hiện những trường hợp rối loạn dung nạp đường huyết hoặc
tiền đái tháo đường để kịp thời tư vấn, hướng dẫn chế độ ăn uống, luyện tập và
sinh hoạt hợp lý. Điều này góp phần làm giảm nguy cơ tiến triển thành bệnh đái
tháo đường thực sự, đồng thời hạn chế các biến chứng tim mạch, thận, mắt, thần
kinh... Những
người có nguy cơ cao như từ 40 tuổi trở lên, thừa cân béo phì, mắc bệnh tim
mạch, có người thân bị đái tháo đường hoặc phụ nữ từng bị đái tháo đường thai
kỳ cần được kiểm tra đường huyết định kỳ. Việc khám sàng lọc sớm giúp kiểm soát
sức khỏe tốt hơn và phòng ngừa các biến chứng nguy hiểm do đái tháo đường gây
ra.
Hưởng ứng Ngày Thế giới phòng chống bệnh
đái tháo đường – Chúng ta cùng hành động vì một Việt Nam khỏe mạnh,
không để đái tháo đường trở thành gánh nặng cho tương lai!
Minh Khương