Ngày Hen toàn cầu 02/05 năm 2023: "Chăm sóc bệnh hen cho mọi người"

  • 2023/05/04 01:45

Ngày Hen toàn cầu (World Asthma Day) là sự kiện được tổ chức hàng năm vào  ngày thứ  ba tuần đầu của tháng 5 do GINA (Global Initiative for Asthma) khởi xướng, vào ngày này nhiều hoạt động sẽ diễn ra ở các quốc gia trên thế giới nhằm nâng cao nhận thức trong cộng đồng về gánh nặng của bệnh hen phế quản, để giáo dục gia đình và  nhân viên y tế về các phương pháp hiệu quả để xử trí và kiểm soát hen.

Năm 2023, GINA đã chọn “Chăm sóc bệnh hen cho mọi người” làm chủ đề cho Ngày hen toàn cầu.


Phần lớn gánh nặng bệnh tật và tử vong do hen xảy ra ở các nước có thu nhập thấp và trung bình. GINA cố gắng giảm bớt gánh nặng này bằng cách khuyến khích các nhà lãnh đạo chăm sóc sức khỏe tiếp cận với các loại thuốc hiệu quả, đảm bảo chất lượng. Thông điệp Chăm sóc bệnh hen cho mọi người thúc đẩy sự phát triển và thực hiện các chương trình quản lý bệnh hen hiệu quả.

GINA đặt mục tiêu tăng cường và củng cố mối liên kết với các địa phương và quốc gia. GINA cũng cam kết đảm bảo các khuyến nghị cụ thể về tính bền vững của môi trường bằng cách chia sẻ mối quan tâm về sức khỏe hành tinh với ưu tiên cao là an toàn cho bệnh nhân. GINA đang làm việc để cải thiện cuộc sống của những người mắc bệnh hen trên toàn cầu và sự hợp tác nhiều mặt để cải thiện mọi khía cạnh của việc chăm sóc bệnh hen, cho bệnh nhân và cho môi trường là rất quan trọng.

Bên cạnh điều trị thuốc theo đúng phác đồ, can thiệp không dung thuốc cũng vô cùng quan trọng. Các can thiệp không dùng thuốc bao gồm:

1. Cai thuốc lá và tránh khói thuốc lá trong môi trường:

Ngay tại lần khám bệnh đầu tiên, mạnh mẽ khuyến khích người bị hen hút thuốc cai thuốc lá. Họ nên được tư vấn và nếu được, các chương trình cai thuốc.

Mạnh mẽ khuyến khích người bị hen tránh phơi nhiễm khói thuốc trong môi trường

Khuyên cha mẹ/người chăm sóc trẻ bị hen không hút thuốc và không cho phép hút thuốc trong phòng hoặc trong xe của trẻ

Đánh giá những bệnh nhân có tiền sử hút thuốc lá hơn 10 năm-gói để tìm COPD hoặc chồng lấp hen COPD, bởi tình trạng này có thể cần đến các phương pháp điều trị bổ sung.

2. Hoạt động thể chất

Khuyến khích người bệnh hen tham gia hoạt động thể chất đều đặn vì những lợi ích chung cho sức khỏe.

Cung cấp cho bệnh nhân lời khuyên về phòng ngừa và xử trí cơn co thắt phế quản do vận động, bao gồm điều trị hàng ngày với ICS cộng với SABA khi cần và trước khi vận động, hoặc với ICS-formoterol liều thấp khi cần và trước khi vận động, với khởi động trước khi vận động nếu cần.

3. Tránh phơi nhiễm nghề nghiệp

Hỏi tất cả các bệnh nhân bị hen khởi phát lúc trưởng thành về tiền sử làm việc của họ và các phơi nhiễm khác.

Trong việc xử trí hen nghề nghiệp, hãy xác định và loại bỏ các chất nhạy cảm nghề nghiệp càng sớm càng tốt, và tránh cho bệnh nhân nhạy cảm việc phơi nhiễm thêm với các chất này

4. Tránh các loại thuốc có thể khiến hen trở nặng

Luôn luôn hỏi về hen trước khi kê toa NSAID và khuyên bệnh nhân ngưng sử dụng chúng khi hen trở nặng

Luôn luôn hỏi bệnh nhân hen về các thuốc sử dụng đồng thời

Aspirin và NSAID nói chung không bị chống chỉ định, trừ khi có tiền sử phản ứng trước đó đối với những chất này.

Khi chỉ định thuốc chẹn beta chọn lọc cho tim đối với sự cố mạch vành cấp tính, hen không phải là một chống chỉ định tuyệt đối, nhưng nguy cơ/lợi ích tương đối nên được xem xét

5.Thực đơn lành mạnh: Khuyến khích bệnh nhân hen sử dụng thực đơn nhiều trái cây và rau vì có lợi ích cho sức khỏe tổng quát

6. Tránh dị nguyên trong nhà:

Tránh dị nguyên không được khuyến cáo như là một phương pháp tổng quát đối với hen

Chống ẩm hoặc mốc trong nhà làm giảm các triệu chứng hen và giảm sử dụng thuốc ở người lớn

Đối với bệnh nhân nhạy cảm với mạt bụi nhà và/hoặc thú nuôi, có ít chứng cứ lợi ích lâm sàng cho hen với phương pháp phòng tránh (chỉ ở trẻ em)

Phương pháp tránh dị nguyên thường phức tạp và đắt tiền, và không có phương pháp nếu đã được kiểm định để xác định người nào có khả năng hưởng lợi

7. Giảm cân:

Đưa giảm cân vào kế hoạch điều trị bệnh nhân béo phì bị hen

Đối với những bệnh nhân béo phì bị hen, một chương trình giảm cân cộng với vận động hiếu khí và mạnh mẽ hai lần mỗi tuần có hiệu quả hơn so với chỉ giảm cân đơn độc

8. Tập thở: Tập thở có thể bổ sung lợi ích vào liệu pháp hen dùng thuốc đối với các triệu chứng và chất lượng cuộc sống, nhưng không cải thiện chức năng hô hấp hoặc làm giảm nguy cơ đợt kịch phát.

9. Tránh ô nhiễm không khí trong nhà : Khuyến khích bệnh nhân hen sử dụng nguồn sưởi và nấu nướng không ô nhiễm, và nguồn ô nhiễm được thông khí ra khỏi nhà nếu được.

10. Tránh các dị nguyên ngoài trời: Đối với bệnh nhân nhạy cảm, khi số lượng phấn hoa và nấm mốc cao nhất, hãy đóng cửa sổ và cửa cái, ở trong nhà và sử dụng máy điều hòa không khí có thể làm giảm phơi nhiễm dị nguyên ngoài trời

11. Đối phó với stress cảm xúc

Khuyến khích bệnh nhân xác định mục đích và phương pháp đối phó với stress cảm xúc nếu nó làm cho hen trở nặng

Không có đủ chứng cứ để cho rằng phương pháp giảm stress này hơn phương pháp giảm stress khác, nhưng các phương pháp thư giãn và tập thở có thể hữu ích

Đánh giá sức khỏe tâm lý đối với bệnh nhân có triệu chứng lo âu hoặc trầm cảm

12. Tránh chất ô nhiễm không khí ngoài trời/hoặc tình trạng thời tiết: Trong lúc tình trạng môi trường bất lợi (thời tiết rất lạnh hoặc ô nhiễm không khí cao), có thể hữu ích khi ở trong nhà có môi trường được kiểm soát và tránh hoạt động thể chất nặng ở ngoài trời; và tránh môi trường ô nhiễm trong khi nhiễm vi rút nếu được

13.Tránh thức ăn và hóa chất trong thực phẩm:

Tránh thức ăn không được khuyến cáo trừ khi dị ứng hoặc nhạy cảm với hóa chất thực phẩm đã biểu hiện rõ, thường bằng phương pháp thủ thách đối với thức ăn có theo dõi cẩn thận

Đối với dị ứng thức ăn đã khẳng định, tránh xa dị nguyên thức ăn có thể làm giảm các đợt kịch phát hen

Nếu nhạy cảm với hóa chất trong thực phẩm được khẳng định, tránh hoàn toàn thường không cần thiết, và sự nhạy cảm thường giảm khi kiểm soát hen cải thiện.

Khi có những triệu chứng nghi ngờ Hen phế quản, hãy đến cơ sở Y tế gần nhất để được khám, tư vấn, phát hiện, chẩn đoán và điều trị kịp thời bệnh hen phế quản. Kiểm soát tốt bệnh hen là góp phần giảm gánh nặng chi phí do điều trị, giảm tỉ lệ tử vong và nâng cao chất lượng cuộc sống.

Minh Khương