Nội soi can thiệp cắt hớt niêm mạc (EMR) điều trị ung thư bóng vater hiếm gặp tại Bệnh viện Bãi Cháy
Các bác sĩ Khoa Nội tiêu hóa vừa can thiệp nội soi cắt hớt niêm mạc (EMR) cho một trường hợp bệnh nhân bị ung thư bóng vater hiếm gặp giai đoạn sớm, giúp bệnh nhân tránh được đại phẫu khối tá tụy nặng nề, đảm bảo điều trị triệt căn ung thư, nâng cao chất lượng cuộc sống và kéo dài tuổi thọ cho bệnh nhân.
Ung thư bóng Vater là một loại ung thư của một bộ phận tiêu hóa tương đối hiếm gặp, chiếm khoảng 0,2% trong tất cả các loại ung thư đường tiêu hóa và 6% khối u thuộc tá tụy. Bóng Vater nằm ở đoạn D2 của tá tràng (đoạn đầu tiên của ruột non). Trong hầu hết các trường hợp, dịch mật và dịch tụy (2 chất góp phần quan trọng vào quá trình tiêu hóa thức ăn của cơ thể con người) đổ vào tá tràng qua bóng Vater.
Khi bóng Vater bị bít tắc do tổ chức ung thư, dịch mật và dịch tụy không đổ vào ruột non được, ảnh hưởng xấu đến quá trình tiêu hóa thức ăn, làm cho bệnh nhân bị khó tiêu, chán ăn, gầy sút, tắc mật, nhiễm trùng đường mật, viêm tụy cấp… Nếu không phát hiện và điều trị kịp thời nguy cơ tử vong rất cao. Là bệnh lý hiếm gặp và dễ chẩn đoán nhầm do có những triệu chứng giống với các bệnh sỏi mật hay dạ dày...
Điều trị ung thư ống tiêu hóa ở giai đoạn sớm bằng phương pháp nội soi cắt hớt niêm mạc (EMR, ESD) tại Bệnh viện Bãi Cháy
Trường hợp Bệnh nhân Lê N M (37 tuổi, trú tại TX Đông Triều, Quảng Ninh) có tiền sử điều trị viêm tụy cấp không rõ nguyên nhân cách đây hơn 1 năm. Đợt này bệnh nhân xuất hiện triệu chứng đau bụng, sốt vàng da đã khám tại cơ sở y tế địa phương chẩn đoán bệnh lý tắc mật do sỏi đoạn thấp ống mật chủ. Bệnh nhân được chuyển đến bệnh viện Bãi cháy điều trị. Kết quả thăm khám, xét nghiệm cận lâm sàng cho thấy tình trạng nhiễm trùng và tắc mật (Bạch cầu 13.7; N: 87%. Bilirubin toàn phần: 41, Bilirubin trực tiếp: 39). Kết quả chụp CT ổ bụng: Giãn đường mật trong và ngoài gan nghi do Sỏi đoạn thấp ống mật chủ).
Bệnh nhân được các bác sĩ Khoa Nội tiêu hóa chỉ định can thiệp ERCP cấp cứu can thiệp lấy sỏi ống mật chủ hoặc đặt Stent dẫn lưu. Quá trình can thiệp, Ekip của BS CKI Nguyễn Quảng Đại – Trưởng Khoa Nội tiêu hóa đã tiến hành nội soi can thiệp bằng ống soi cửa sổ bên. Khi vào tá tràng quan sát thấy nhú Vater kích thước lớn bề mặt sùi, bác sĩ đã thực hiện chụp đường mật trên máy tăng sáng C- arm, kết quả đường mật giãn và không có sỏi. Bệnh nhân được đặt stent dẫn lưu, sinh thiết nhú Vater. Kết quả sinh thiết xác định u ống tuyến loạn sản độ cao.
Sau can thiệp ERCP, tình trạng bệnh nhân tiến triển tốt, đỡ đau bụng, hết nhiễm trùng, hết tắc mật, (chỉ số xét nghiệm cải thiện: BC: 8.0, Bạch cầu trung tính 69%, Bil tp: 6.9, Bil tt: 5.9).
1 tháng sau can thiệp ERCP, bệnh nhân được bác sĩ nội soi Bệnh viện Bãi Cháy tư vấn can thiệp cắt U bóng Vater. Ekip của BS CKI Nguyễn Quảng Đại – Trưởng Khoa Nội tiêu hóa tiếp tục thực hiện nội soi rút stent, cắt u bóng Vater theo phương EMR bằng ống soi cửa sổ bên, đặt lại 01 stent dẫn lưu. Theo dõi sau cắt u bóng vater ngày thứ 5, bệnh nhân không có biến chứng, sức khỏe ổn định. Kết quả giải phẫu bệnh sau can thiệp EMR là Ung thư biểu mô tuyến bóng Vater, diện cắt không còn u (tổn thương được cắt bỏ hoàn toàn) Bệnh nhân được xuất viện, tình trạng ổn định và hẹn tái khái định kỳ.
Hình ảnh tổn thương ung thư bóng vater trên màn hình nội soi trước can thiệp (hình ảnh trên), sau can thiệp (hình ảnh dưới)
BS CKI Nguyễn Quảng Đại – Trưởng Khoa Nội tiêu hóa, Bệnh viện Bãi Cháy cho biết: Đối với các trường hợp ung thư bóng vater thì phẫu thuật cắt khối tá tụy là phương pháp đã được ứng dụng rộng rãi. Tuy nhiên đây là đại phẫu phức tạp chuyên ngành ngoại tiêu hóa vì vùng giải phẫu rộng, liên quan đến nhiều tạng trọng yếu trong ổ bụng như mật, tụy, dạ dày…Do đó quá trình phẫu thuật và hậu phẫu tiềm ẩn nhiều biến chứng, thời gian hồi phục dài ngày. Đối với những trường hợp phát hiện muộn không thể tiến hành phẫu thuật, bệnh nhân có thể phải trải qua quá trình hóa, xạ trị dài ngày, chất lượng cuộc sống và thời gian sống suy giảm.
Bệnh nhân phục hồi tốt sau can thiệp nội soi cắt hớt niêm mạc EMR điều trị u bóng vater
Với sự phát triển của các can thiệp nội soi hiện đại, những bệnh nhân được phát hiện và điều trị ung thư ống tiêu hóa ở giai đoạn sớm bằng phương pháp nội soi cắt hớt niêm mạc (EMR, ESD) sẽ mang lại hiệu quả ưu việt. Đây là thủ thuật can thiệp ít xâm lấn có giá trị tương đương với một cuộc đại phẫu, cắt trọn vẹn các khối u, tổn thương ung thư ống tiêu hóa như thực quản, dạ dày, đại tràng bóng vater…, ở giai đoạn sớm với các ưu điểm bảo tồn đường tiêu hóa, giảm đau đớn, ít tai biến và biến chứng, nâng cao chất lượng cuộc sống cho người bệnh, rút ngắn thời gian nằm viện và tiết kiệm chi phí điều trị. Bệnh nhân có thể khỏi bệnh hoàn toàn, sinh hoạt và lao động bình thường với phương pháp can thiệp này”.
Qua trường hợp bệnh nhân trên, các bác sĩ Khoa Nội tiêu hóa Bệnh viện Bãi Cháy khuyến cáo người dân khi xuất hiện các dấu hiệu bất thường của cơ thể như đau bụng, chán ăn, mệt mỏi, rối loạn đại tiện, sút cân và vàng da tăng dần…, nên đến các cơ sở y tế chuyên khoa để thăm khám, phát hiện và điều trị sớm các bệnh lý đường tiêu hóa, đặc biệt là các bệnh lý nguy hiểm như ung thư đường tiêu hóa.
Mạc Thảo - BS Nguyễn Quảng Đại