Viêm phế quản cấp ở trẻ em vào mùa đông – bệnh thường gặp nhưng không thể xem nhẹ
Thời tiết chuyển lạnh là thời điểm số trẻ nhập viện do các bệnh lý hô hấp gia tăng, trong đó thường gặp là bệnh viêm phế quản với các biểu hiện sốt, ho, sổ mũi, khò khè, khó thở…Viêm phế quản ở trẻ có thể biến chứng nặng viêm phổi, suy hô hấp…đe dọa tính mạng trẻ nếu không được điều trị đúng cách, kịp thời.
Thời tiết chuyển lạnh là thời điểm số trẻ nhập viện do các bệnh lý hô hấp gia tăng
Thống kê từ đầu tháng 12 đến nay số trẻ mắc viêm phế quản cấp, viêm phế quản phổi đến khám tại Bệnh viện Bãi Cháy là 289 trẻ, trong đó có 70 trẻ phải nhập viện điều trị nội trú.
Viêm phế quản cấp là tình trạng viêm niêm mạc phế quản – các ống dẫn khí lớn trong phổi. Bệnh thường khởi phát sau các đợt viêm đường hô hấp trên như cảm lạnh, viêm mũi họng, cúm. Tác nhân gây bệnh chủ yếu là virus, sau đó có thể bội nhiễm vi khuẩn khi sức đề kháng của trẻ suy giảm. Viêm phế quản cấp có thể biến chứng viêm phế quản phổi và thường đi kèm bệnh lý khác như: Viêm thanh quản, viêm tai giữa, viêm mũi xoang, viêm kết mạc…Trong đó, viêm phế quản phổi là tình trạng viêm lan từ phế quản xuống nhu mô phổi và phế nang, được xếp vào nhóm viêm phổi với mức độ nặng hơn. Nếu không được điều trị kịp thời, đúng cách, trẻ có sức đề kháng yếu hoặc mắc bệnh nền thể diễn tiến nặng suy hô hấp, nhiễm trùng lan rộng đe dọa tính mạng.
Bác sĩ Nguyễn Thị Sơn – Phó trưởng Khoa Nhi, Bệnh viện Bãi Cháy cho biết: “Nguyên nhân khiến trẻ dễ mắc viêm phế quản cấp vào mùa đông là do thời tiết lạnh gây tình trạng co mạch đường hô hấp, giảm khả năng bảo vệ tự nhiên của niêm mạc; virus hô hấp phát triển mạnh trong môi trường lạnh, ẩm; trẻ dễ bị nhiễm lạnh khi giữ ấm không đúng cách... Đặc biệt, hệ miễn dịch của trẻ nhỏ, nhất là trẻ dưới 5 tuổi chưa hoàn thiện, còn non yếu nên rất dễ bị tấn công bởi các tác nhân gây bệnh.
Trẻ mắc viêm quản phổi điều trị nội trú tại Khoa Nhi, Bệnh viện Bãi Cháy
Dấu hiệu đặc trưng viêm phế quản cấp ở trẻ nhỏ có thể nhận biết như ho nhiều, đờm đặc, sốt cao, kéo dài 3-4 ngày, khò khè rõ, thở nhanh hoặc khó thở, đau ngực, mệt mỏi, bú kém, chán ăn hoặc nôn … Viêm phế quản cấp có thể là giai đoạn khởi đầu, diễn tiến nhanh, nếu không được theo dõi và điều trị kịp thời, bệnh có thể tiến triển thành viêm phế quản phổi. Viêm phế quản phổi sẽ làm suy yếu chức năng trao đổi khí phổi, từ đó dẫn đến các vấn đề về hô hấp. Trong một số trường hợp nghiêm trọng, viêm phế quản phổi có thể diễn biến hình thành các ổ áp xe (hay các túi chứa đầy mủ) bên trong nhu mô phổi. Ngoài ra, tình trạng nhiễm trùng nếu không được kiểm soát thích hợp có thể lan tỏa đến các vị trí lân cận khoang màng phổi hoặc gây nhiễm trùng huyết ảnh hưởng đến toàn bộ cơ thể.”
Theo các bác sĩ Khoa Nhi, Bệnh viện Bãi Cháy, đối với trẻ bị viêm phế quản, cha mẹ cần lưu ý đến các triệu chứng của bệnh và sự thay đổi của những triệu chứng này để chăm sóc trẻ đúng cách. Những dấu hiệu cần đưa trẻ đến thăm khám tại cơ sở y tế bao gồm: Sốt cao trên 39 độ hoặc sốt kéo dài trên 2 ngày dù không quá cao, sốt không hạ sau khi dùng thuốc hạ sốt, ho kéo dài trên 3–4 ngày không đỡ hoặc ho ngày càng tăng; Trẻ bỏ bú, bỏ ăn, nôn liên tục; Trẻ rút lõm lồng ngực, cánh mũi phập phồng khi thở, lừ đừ, mệt nhiều, li bì, khó đánh thức…Đặc biệt là nhóm trẻ dưới 12 tháng tuổi, trẻ có bệnh nền như tim bẩm sinh, suy giảm miễn dịch, sinh non, nhẹ cân…khi mắc viêm phế quản cần phải đưa đến cơ sở y tế để được thăm khám sớm, giúp chẩn đoán chính xác mức độ bệnh và có hướng điều trị phù hợp, tránh bệnh tiến triển nặng.
Để phòng ngừa viêm phế quản ở trẻ nhỏ, một nguyên tắc quan trọng trong việc điều trị là phải giữ ấm cho trẻ, chú trọng giữ ấm cho trẻ, nhất là vùng cổ, ngực, bàn chân trong mùa lạnh và thời tiết lạnh. Vệ sinh mũi họng bằng nước muối sinh lý ấm giúp trẻ làm sạch vi khuẩn xâm nhập từ ngoài vào đường hô hấp. Môi trường sống cần được giữ sạch sẽ, thông thoáng, hạn chế khói bụi, khói thuốc lá và các yếu tố dễ gây kích ứng như phấn hoa, lông chó mèo. Giữ môi trường sống của trẻ luôn sạch sẽ, thoáng mát. Xây dựng chế độ ăn uống đầy đủ dinh dưỡng nhằm nâng cao sức khỏe và sức đề kháng cho trẻ. Chủ động tiêm vắc xin phòng các bệnh về hô hấp cho trẻ để giảm nguy cơ mắc bệnh và biến chứng nặng.
Mạc Thảo, Mỹ Huyền