Liên tiếp ngộ độc thực phẩm tập thể, cần nâng cao trách nhiệm quản lý, giám sát địa bàn
Theo thống kê của Bộ Y tế, trong 9 tháng năm 2024, cả nước xảy ra 111 vụ ngộ độc thực phẩm, số người bị ngộ độc thực phẩm tăng hơn 2 lần. "Thủ phạm" của các vụ ngộ độc được tìm thấy chủ yếu là các vi khuẩn Salmonella, E.coli, chất histamin, vi sinh vật Bacillus cereus… tìm thấy trong thức ăn.
Nhiều vụ ngộ độc liên quan tới bếp ăn tập thể cho học sinh, sinh viên và công nhân
Thời gian qua, cả nước liên tiếp xảy ra các vụ ngộ độc tập thể với hàng trăm người mắc, trong đó nhiều vụ liên quan tới bếp ăn tập thể cho học sinh, sinh viên và công nhân.
Mới đây nhất, vụ ngộ độc thực phẩm tại bếp ăn tập thể ở Nghệ An khiến 84 người mắc. Cục An toàn thực phẩm - Bộ Y tế ngày 6/12 đã phải có văn bản đề nghị Sở Y tế Nghệ An tổ chức điều tra xác định rõ nguyên nhân vụ nghi ngờ ngộ độc theo quy định, truy xuất đến tận cùng nguồn gốc thực phẩm lấy mẫu thực phẩm, bệnh phẩm để xét nghiệm tìm nguyên nhân...Xử lý nghiêm các vi phạm quy định về an toàn thực phẩm...
Trước đó vài ngày, vụ ngộ độc sau ăn bánh mì tại TP Vũng Tàu khiến gần 300 người nhập viện thăm khám và 1 trường hợp tử vong. Ngay sau khi có thông tin, Cục An toàn thực phẩm (Bộ Y tế) ngày 27/11 đã có văn bản gửi Sở Y tế tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu đề nghị điều tra xác định rõ nguyên nhân, truy xuất tận cùng nguồn gốc thực phẩm nghi ngờ gây ngộ độc, xử lý nghiêm vi phạm (nếu có)...
Đồng thời, tạm đình chỉ hoạt động của cơ sở nghi ngờ gây ngộ độc, điều tra việc thực hiện các quy định về an toàn thực phẩm của cơ sở, xử lý nghiêm các vi phạm quy định về an toàn thực phẩm (nếu có) và công khai kết quả để kịp thời cảnh báo cho cộng đồng.
Trước đó nữa, vụ ngộ độc thực phẩm khiến 80 học sinh, sinh viên ở nội trú trong ký túc xá Trường Cao đẳng Lào Cai cơ sở 1 (phường Bắc Cường, TP Lào Cai) mắc phải, trong đó có 54 em phải nhập viện với các biểu hiện tiêu hoá, nghi ngộ độc thực phẩm sau khi ăn cơm tối tại nhà ăn. Theo các học sinh, bữa ăn tập trung vào tối 8/10 có thịt lợn rang, thịt lợn kho, thịt gà xào hành tây, chả lá lốt, thịt gà rang, giá xào bắp cải, dưa chuột muối, canh rau muống. Ngoài ra, còn có món bánh bao nhân xúc xích được mua từ cơ sở bên ngoài.
Cán bộ Trung tâm Kiểm soát bệnh tật Lào Cai lấy mẫu nước tại bể chứa nước bếp ăn số 1 của Trường Cao đẳng Lào Cai làm xét nghiệm.
Chi Cục An toàn thực phẩm (ATTP) Lào Cai đã lấy mẫu để gửi đi xét nghiệm. Kết quả kiểm nghiệm mẫu thực phẩm của Viện Kiểm nghiệm an toàn vệ sinh thực phẩm Quốc gia, đã phát hiện 4 món ăn tại bữa cơm tối 8/10 là món dưa chuột, chả lả lốt, thịt gà rang, canh rau muống dương tính với vi khuẩn Salmonella. UBND tỉnh Lào Cai đã ra quyết định xử phạt hộ kinh doanh Phạm Thị Thuyết (căng tin Trường Cao đẳng Lào Cai) gây ngộ độc thực phẩm số tiền 83 triệu đồng.
Hay vụ 150 công nhân tại Công ty TNHH Sunrese Apparel Việt Nam (Phú Thọ) phải nhập viện cấp cứu sau bữa trưa do nguyên nhân chất histamin với hàm lượng cao có trong món cá thu ù kho trong bữa ăn. Gần đây nhất là vụ ngộ độc thực phẩm tập thể xảy ra tại Công ty TNHH Shinsung Vina sau bữa liên hoan ngày 20/10 khiến 91 người nhập viện cấp cứu. Qua xét nghiệm các mẫu bệnh phẩm, nguyên nhân ngộ độc do vi khuẩn E.coli và tụ cầu vàng.
Theo TS.BS Nguyễn Trung Nguyên, Giám đốc Trung tâm Chống độc, Bệnh viện Bạch Mai, thực phẩm chín cũng có thể gây ngộ độc, trong đó nhóm vi sinh vật là gây ngộ độc thực phẩm thường xuyên, tần suất nhiều và nhìn thấy nhiều nhất.
Vi khuẩn Salmonella là "thủ phạm" gây ra các vụ ngộ độc tập thể lớn tại Nha Trang, Đồng Nai, Quảng Nam, TP HCM làm 1 trẻ tử vong.
Theo TS Nguyên, Salmonella là vi khuẩn nguy hiểm trong số các vi khuẩn đường ruột gây ngộ độc thực phẩm. Mặc dù thực phẩm đã nấu chín, nhưng vẫn bị nhiễm loại vi khuẩn này. Ngoài việc gây khó chịu như đau bụng, buồn nôn, tiêu chảy, mất nước điện giải, còn có thể gây nhiễm trùng nặng nhiều hơn và tử vong. Có tới 8% các trường hợp vi khuẩn đi sâu vào máu gây nhiễm khuẩn huyết, sốc nhiễm khuẩn và dễ tử vong, đặc biệt khi vi khuẩn quá nhiều, cơ thể yếu…
Vẫn còn nhiều cơ sở kinh doanh chưa thực hiện quy định về đảm bảo vệ sinh ATTP
Lý giải về tình trạng liên tiếp các vụ ngộ độc thực phẩm xảy ra trong thời gian qua, đặc biệt nhiều vụ ngộ độc kết quả xét nghiệm thực phẩm nhiễm E.coli và tụ cầu vàng, PGS.TS Nguyễn Duy Thịnh, nguyên giảng viên Viện Công nghệ sinh học và Công nghệ thực phẩm, Đại học Bách Khoa (Hà Nội) cho biết, bàn tay của người chế biến thực phẩm rất quan trọng.
Nguyên tắc trước khi chế biến thực phẩm là phải rửa tay bằng xà phòng; dụng cụ phải vệ sinh sạch sẽ, có tủ đựng để gián, vi sinh vật không bay vào; thức ăn chín - sống phải để riêng...
Đặc biệt, thùng rác, nhà vệ sinh phải cách xa nơi chế biến thực phẩm… Nếu không tuân thủ thì ruồi, nhặng từ thùng rác, nhà vệ sinh… bay, đậu vào thực phẩm đã nấu chín, mang vi khuẩn E.coli theo. Hoặc người chế biến sau khi đi vệ sinh không rửa tay, hoặc rửa tay không đúng cách, mang theo vi khuẩn E.coli vào trong thực phẩm…
Lấy mẫu kiểm nghiệm thực phẩm.
Tương tự, vi khuẩn tụ cầu vàng cũng thường xâm nhập vào thực phẩm khi quá trình chế biến và bảo quản không đảm bảo vệ sinh. Với vi khuẩn Salmonella cũng thường lây lan khi không tuân thủ rửa tay trước khi ăn hoặc rửa tay không đúng cách sau khi đi vệ sinh.
Theo Bộ Y tế, qua kiểm tra, nhiều cơ sở kinh doanh chưa thực hiện quy định về đảm bảo vệ sinh ATTP. Có cơ sở không đăng ký kinh doanh, không có giấy chứng nhận cơ sở đủ điều kiện ATTP, không có giấy xác nhận tập huấn kiến thức về ATTP và không thực hiện khám sức khỏe định kỳ cho người tham gia sản xuất, chế biến… Thậm chí, có cơ sở không thực hiện kiểm thực 3 bước và lưu mẫu thức ăn theo quy định; không cung cấp được các hợp đồng và giấy tờ liên quan đến nguồn gốc nguyên liệu thực phẩm…
Các vụ ngộ độc ATTP thời gian gần đây cho thấy vẫn còn những mối nguy hiện diện trong các sản phẩm thực phẩm tiêu thụ hằng ngày. Mặc dù, đã phân cấp quản lý ATTP đến địa phương là phường, xã, nhưng nhiều vụ ngộ độc tập thể với hàng trăm người mắc khi xảy ra mới bộc lộ rõ thiếu sót trong công tác kiểm tra, quản lý, có cơ sở hoạt động không có giấy phép kinh doanh, khi gây ra vụ ngộ độc lớn mới bị phơi bày.
Bộ Y tế mới đây đã thành lập Trung tâm đánh giá nguy cơ về ATTP, được kỳ vọng kịp thời trong việc đảm bảo ATTP cho người dân theo hướng quản lý dựa trên nguy cơ. Tuy nhiên, điều quan trọng nhất vẫn là công tác quản lý, kiểm tra, giám sát hàng ngày tại địa bàn nhằm kiểm soát nguồn gốc thực phẩm, tuân thủ quy trình chế biến; bên cạnh việc tuyên truyền người sản xuất, kinh doanh nâng cao trách nhiệm, còn phải phát hiện và mạnh tay xử lý nghiêm cơ sở vi phạm, có thế mới hạn chế các vụ việc ngộ độc đáng tiếc.
Theo SKĐS